Những bộ phim của Steven Spielberg thường đề cập đến một số chủ đề nhất định. Hầu hết chúng đều tập trung vào những con người bình thường tìm kiếm hoặc tiếp xúc với các sinh vật phi thường, hay có những trải nghiệm vô thường. Trong một cuộc phỏng vấn với Viện phim Mỹ vào tháng 8 năm 2000, nhà làm phim đã mô tả về mối quan tâm của ông đối với sự sống ngoài Trái Đất và cho biết nó đã ảnh hưởng đến một số tác phẩm của ông như thế nào. Spielberg nói mình giống như một người ngoài hành tinh trong thời thơ ấu,[8] và sự quan tâm của bố dành cho ông, một người hâm mộ khoa học viễn tưởng và luôn nghĩ rằng người ngoài hành tinh sẽ không đến Trái Đất để xâm lược, mà thay vào đó là sự tò mò và chia sẻ tri ​​thức.[108]

Một đề tài có tác động mạnh mẽ đến Spielberg là những cảm xúc kỳ diệu và niềm tin như một đứa trẻ, được chứng thực bằng các tác phẩm như Kiểu tiếp xúc thứ 3, E.T. Sinh vật ngoài hành tinh, Hook, AI - Trí tuệ nhân tạo và Chuyện chưa kể ở xứ sở khổng lồ. Theo Warren Buckland,[109] những chủ đề này được miêu tả thông qua việc sử dụng các cảnh quay camera có độ phân giải khác nhau, đã trở thành một trong những thương hiệu của Spielberg. Trong các trường hợp khi các bộ phim của ông ấy tập trung về trẻ em (ET. Sinh vật ngoài hành tinh, Đế chế mặt trời, Công viên kỷ Jura, v.v.), thì chúng cũng xuất hiện trong Munich, Giải cứu binh nhì Ryan, The Terminal, Minority Report, và Amistad. Mỗi tác phẩm của nhà làm phim đều có những cảnh quay khuếch đại thị giác, và cảnh nước trong Hàm cá mập được quay từ góc nhìn thấp của một người nào đó đang bơi. Một đề tài hướng đến trẻ em khác trong các bộ phim của Spielberg là mất đi sự hồn nhiên và sắp đến độ tuổi trưởng thành. Trong Đế chế mặt trời, Jim, một cậu bé người Anh hư hỏng do được nuông chiều, mất đi sự hồn nhiên của mình sau khi phải trải qua Thế chiến II ở Trung Quốc. Tương tự, trong Hãy bắt tôi nếu có thể, Frank ngây thơ và dại dột tin rằng anh có thể có lại được gia đình của mình bằng cách tích lũy đủ tiền để hỗ trợ họ.

Chủ đề dai dẳng nhất trong suốt các tác phẩm của vị đạo diễn là căng thẳng trong mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái. Bố mẹ (thường là người bố) là những người nghiện rượu chè, luôn vắng mặt hoặc không biết gì. Peter Banning trong Hook là một người bố bất đắc dĩ, nhưng xuyên suốt bộ phim đã lấy lại được sự tôn trọng từ con cái mình. Sự vắng mặt của bố Elliott trong E.T là ví dụ nổi tiếng nhất của thể loại này. Trong Indiana Jones và Cuộc thập tự chinh cuối cùng, phim tiết lộ rằng Indy luôn có mối quan hệ rất căng thẳng với bố mình, một giáo sư văn học thời trung cổ, vì ông ta luôn quan tâm đến việc nghiên cứu, đặc biệt là về Chén Thánh, hơn là con trai mình, mặc dù bố anh dường như không nhận ra hoặc hiểu được tác động tiêu cực của những điều đó (ông ta thậm chí còn tin rằng ông là một người cha tốt vì đã dạy cho con trai mình biết cách "tự lập", điều mà Indy không nhận ra). Ngay cả Oskar Schindler trong Bản danh sách của Schindler cũng không muốn có con. Trong Màu tím, nhân vật chính Celie thậm chí còn bị người cha quan hệ nhiều lần. Munich miêu tả Avner là một người đàn ông xa cách vợ và con gái mới sinh. Tuy nhiên, vẫn có những ngoại lệ; như Brody trong Hàm cá mập là một người đàn ông tận tụy của gia đình, trong khi John Anderton trong Bản báo cáo thiểu số là một người cha đau khổ vì sự mất tích của con trai mình. Chủ đề này được cho là khía cạnh tự truyện nhất trong các bộ phim của Spielberg, vì bản thân vị đạo diễn bị việc ly hôn của cha mẹ ông tác động. Hơn nữa, với chủ đề này, các nhân vật chính trong các tác phẩm của ông thường xuất thân từ những gia đình không được nguyên vẹn, bao gồm cả E.T. Người ngoài hành tinh (mẹ của nhân vật chính Elliot đã ly hôn) và Hãy bắt tôi nếu có thể (bố và mẹ của Frank Abagnale đã chia tay từ đầu phim).

Hầu hết các bộ phim của ông nói chung là lạc quan về bản chất. Mặc dù một số nhà phê bình cáo buộc các phim của ông hơi tình cảm quá mức, nhưng Spielberg cảm thấy nó vẫn ổn miễn là mọi người không nhận ra. Ông vẫn là một nhà làm phim được đánh giá cao cũng như được xem là một trong những đạo diễn có ảnh hưởng nhất mọi thời đại. Ảnh hưởng đến từ những cái tên khác như Frank Capra và John Ford.[110]